Yumurtalık kanseri

Over (yumurtalık) kanseri, gebelik olması için yumurtaların olduğu rahmin sağ ve solunda bulunan 2 küçük organın kanseridir. Yumurtalıktaki hücrelerin anormal büyümesi ile olur. Genellikle 50 yaşından sonra görülür. Ailede yumurtalık kanseri olanlarda risk daha fazladır. Çoğunlukla erken dönemde şikayet vermediği için tanısı geç konmakta. Erken tanı konulduğunda tedavi şansı oldukça yüksektir.

Yumurtalık kanseri bulguları

Overe kanseri erken dönemde herhangi bir bulgu vermeyebilir. Over kanserindeki bulgulara bakacak olursak:

• Karın şişkinliği
• Yemek sırasında hemen doygunluk hissi
• Kilo kaybı
• Kasık bölgesinde rahatsızlık
• Yorgunluk
• Sırt ağrısı
• Bağırsak alışkanlığında değişiklik ve kabızlık
• Sık idrara çıkma
• Menopoz sonrası vajinal kanama

Yumurtalık kanseri sebepleri

Over kanserinde rahim ağzı kanserinde olduğu gibi (hpv enfeksiyonu) kesin bir neden yoktur. Artan yaş ile birlikte over kanseri olma ihtimali artıyor. Over kanserini %50 den fazlası 65 yaş üzerinde görülmekte. Over kanseri riski arttıran durumları sıralarsak:

• Kalıtsal hatalı gen; BRCA geni veya Lynch sendromu olma
• Meme ya da bağırsak kanseri olma
• Radyoterapi alma
• Endometriozis ve şeker hastası (diyabet) olma
• Erken yaşta adet başlayıp (erken menarj), geç yaşta (55 yaş sonrası) menopoza girme
• Gebelik olmaması
• Hormonal doğum kontrol yöntemi kullanmama
• Hormon replasman tedavisi alma
• Aşırı kilo
• Sigara kullanımı

Over kanseri tipleri

Over kanserinde kanserin geliştiği yerdeki hücre tipi kanserin tipini ve bu tiplendirme ise tedaviyi belirler. Yumurtalık kanser tipleri:

• Epitelial Over Kanseri; En yaygın olan tip. Seröz, müsinöz gibi birçok alt tipleri vardır.
• Stromal Tümörler; Nadir olan tümörlerdendir ve diğer türlere göre daha erken evrede tanısı konabilir.
• Germ Hücreli Tümörler; Genç yaşlarda görülen yumurtalık tümörleridir.

Over kanseri tanısı

Tanı için genelde ilk akla gelen kan testleri olsada tanı için yapılması gereken işlemler:

• Pelvik Muayene; Pelvik muayene sırasında iki parmak vajenden içeri sokulur, diğer el karından bastırarak yumurtalık, rahim ve diğer organların durumu değerlendirilir.  Ayrıca spekulum ile vajen ve rahim ağzı görerek değerlendirilir.

• Görüntüleme Yöntemleri; Ultrason ve CT (bilgisayarlı tomografi) ile yumurtalıkların şekli, büyüklüğü ve yapısı incelenir.
• Kan Testleri; Yumurtalıkların ve diğer organların çalışması değerlendirilir. Tümör belirteçleri ile yumurtalık kanserinin durumu değerlendirilir. Örneğin Ca-125 epitelial over kanserlerinde artar. Bu testler kanserin yayılımı hakkında net bilgi vermese de takipte yardımcı olur.
• Cerrahi; Bazı durumlarda yumurtalıklar alınarak ya da iğne biyopsisi ile parçanın patolojik olarak incelenmesi ile tanı konur.
• Genetik Test; Over kanseri riski olup olmadığı kanda genetik olarak incelenir.

Over kanseri tedavisi

• Evre I over kanserinde tedavi; Total abdominal histerektomi (rahmin tamamen alınması), her iki over ve tüplerin alınması (salpingoooferektomi), omentektomi (karındaki organları saran omentumun alınması), lenf nodları ve karın ve pelvisdeki diğer organlardan biyopsi alınması. Doğurganlık çağında olan kadınlarda tek taraf yumurtalık ve tüp ile birlikte rahim bırakılabilir. Patoloji sonucuna göre düşük grade ise başka tedaviye gerek olmaz, yüksek grade ise kemoterapi verilir.
• Evre II over kanserinde tedavi; Evre 1’deki ameliyata ek olarak (yumurtalık, tüp ve rahim bırakılmadan) görülen tümör dokularının mümkün olduğu kadar çıkarılması (debulking), mümkün olduğu kadar çok lenf nodunun çıkarılması gerekir. Ameliyat sonrasında kemoterapi ya da kemoterapi ile birlikte radyopterapi uygulanır.
• Evre III over kanserinde tedavi; Evre 2 ile aynı tedavi uygulanır. Kemoterapi veya radyoterapi sonrasında kalan tümör dokularının çıkarılması için 2. bir ameliyat yapılabilir.
• Evre IV over kanserinde tedavi; Evre 3 ile aynı tedavi uıygulanır.

Bazı over kanserlerinde kanser dokusunun büyümesi için östrojene ihtiyaç olur. Bu şekilde olan kanserlerde hormonal tedavi yukarıdaki tedavilere ek olarak yapılabilir.

Vücudun kanseri yenebilmesi için immün sisteminin (savunma sistemi) güçlü olması gerekir. İmmünoterapi ile vücudun savunma sistemine yardımcı olarak tedaviye katkıda bulunulabilir.

Over kanserinde destekleyici tedavi hastalığın getirdiği ciddi ağrılardan kurtulmak ve yaşam kalitesini arttırmak için yapılır.

Yumurtalık (Over) kanseri takibi

Over kanseri diğer kanserlerde olduğu gibi oldukça stresli bir süreçtir. Ameliyat, kemoterapi ve radyoterapi sonrası takip iyi planlanmalı. Hastalık evresine ve tedavisine göre sonrasında:

• Takip ve test programı oluşturulmalı
• Tekrar kanser görülme olasılığı (rekürens) için erken teşhis yöntemleri belirlenmeli
• Tedavinin erken ve geç komplikasyonları için tedbirler alınmalı
• Diyet ve egzersiz programı oluşturulmalı
• Psikolojik destek için tedavi planlanmalı