Menopoz

Menopoz, kadının üreme hayatının sona ermesi ve adet döngüsünün kalıcı olarak sona erdiği doğal bir süreçtir. Menopoz, yumurtalıktan üretilen östrojen ve progesteron hormonun üretiminin bitmesi sonucu adetin kesilmesi durumudur.

Bu dönem genellikle kadınların 40’lı ve 50’li yaşlarında gerçekleşir. Ülkemizde çoğunlukla 47-49 yaşlar arasında görülür. Ancak bu yaş aralığı kişiden kişiye değişebilir. Menopozun başlangıcı, bir kadının son adet gördüğü tarihten itibaren 12 ay geçtikten sonra resmi olarak tanımlanır.

Menopoza girdiğimi nasıl anlarım?

Menopoza aniden girilmez. Yaşınız menopoz civarındaysa ve şikayetiniz adette gecikme (5-6 haftada 1 olursa) ise ilk akla menopoz gelir. Öncelikle cinsel birlikteliğe bağlı olarak ilk bakacağımız gebelik testidir. Sonuç negatif çıkınca progesteron hormonu (adet söktürücü) verilir. Adetli hormonlara bakarız. Eğer progesteron ile çekilme kanaması (adet söktürücü) ile adet olamadıysa menopoz söz konusudur.

Menopoza ait şikayetler nelerdir?

Menopoza giren kadınların bazılarında hiç şikayet olmasa da bazı kadınlarda aşağıdaki şikayetler görülebilir:

• Vajinada kuruluk
• Sıcak basması
• Gece terlemesi
• Depresyon
• Uykusuzluk

Sıcak basması menopoza giren kadınlar rahatsız edici şikayetlerin en başında yer alır ve menopoza giren kadınların %60-80’inde görülür.

Menopoza girdiğimde hormon tedavisi almalı mıyım?

Menopoza ait rahatsızlık veren şikayetleriniz (vajinada kuruluk, sıcak basması, uykusuzluk, vb.) varsa 5 yıldan kısa süre ile hormon tedavisi alabilirsiniz. Ancak daha uzun süreli kullanımlarda olumsuz yan etkileri artmaktadır.

Menopozda neler yapmalıyım?

• Su tüketimi asla ihmal edilmemelidir.
• Düzenli spor yapılmalıdır.
• Vücudunuzun ihtiyacı kadar kalsiyum ve vitamin D almalısınız.
• Kafein tüketimi azaltılarak soya fasulyesi, keten tohumu gibi doğal östrojen içeren gıdalar beslenmede yerini almalıdır.

Menopozda hangi sağlık kontrollerini yaptırmalıyım?

• Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanı tarafından ultrasonografi ve muayene
• Smear testi
• Meme ultrasonografisi
• Mamografi
• Kemik dansitometri

Menopozda gebe kalma ihtimali var mı?

Eğer 1 yıl veya daha uzun süre ile adet görmediyseniz, gebe kalma ihtimaliniz neredeyse sıfırdır. Ancak çok nadiren, menopozun ilk ilk yılında gebelikler bildirilmiştir.

Menopoz sürecinde doğum kontrol yöntemi ne zaman bırakılabilir?

Eğer bir doğum kontrol yöntemi kullanıyorsanız ve son adet tarihinden itibaren 1 yıl geçtiyse kullandığınız yöntemi bırakabilirsiniz. Ancak doğum kontrol hapları kullanan kadınlar adet görmeye devam edebileceğinden, kan testleri ile kesin sonuç belirlendikten sonra yöntemin bırakılması önerilir.

Erken menopoz nedir?

Erken menopoz, 40 yaşından önce ortaya çıkması durumuna denilmektedir. Ancak normal menopozdan farklı olarak erken menopozda hastalar bazen adet görebilir.

Bu durum, çocuğu olmayan veya çocuk sahibi olmak isteyen hastalar açısından psikolojik olarak yıkıcı olabilir. Eğer böyle bir durum söz konusu olduğunda, öncelikle duygusal olarak iyi hissedinceye kadar kendinize zaman ayırıp sonrasında yapılabilecekler konusunda destek isteyebilirsiniz.

Erken menopoz tanısı nasıl konulur?

Adet düzensizliği 40 yaşından önce başlamışsa veya adet gecikmesi 3 ayı aştıysa menopoz ihtimali kontrol edilmelidir. Çocuk sahibi olmayı düşünmüyor olsanız bile erken menopozdan kaynaklı gelişebilecek sağlık sorunları sebebiyle tedavi olmakta fayda vardır.

Menopoz tanısında olduğu gibi erken menopozda da yumurtalıkların çalışıp çalışmadığını değerlendirmek için kanda FSH ve östrojen hormon seviyeleri ölçülür. FSH değerinin yükselmesi ve östrojen seviyesinin azalması menopoz döneminin başladığını gösteren bulgular arasındadır.

Erken menopoz tanısı kesinleştikten sonra genellikle neden yönelik testler yapılır. Bu nedenle çeşitli kan testleri, genetik incelemeler ve bağışıklık sistemine ait bazı değerlendirmeler yapılabilir.

Erken menopoz tedavi edilebilir mi?

Erken menopoz tedavisinde ilk yöntem östrojen hormonunu hastaya vermektir. Östrojenin kadın sağlığında önemli faydaları vardır. Östrojen kemikleri kuvvetlendirir ve kemik erimesinin önüne geçer. Ayrıca vajina kuruluğu, sıcak basması ve uykusuzluk gibi menopoz şikayetlerini de azaltır.

50 yaş altında östrojen yetersizliği yaşanması kalp hastalıklarına neden olabilir. Bu yüzden erken menopoz hastalarının 50 yaşına kadar östrojen tedavisi alması önerilmektedir.