Hafta hafta gebelik sürecinde bebeğinizin gelişimini birlikte takip edelim. Gebelik sürecinde hem sizin hem de bebeğinizin vücudunuzda meydana gelen değişimleri birlikte inceleyelim.
Gebelik haftasına tespit etmek için son görülen adetin ilk gününden başlanarak hesaplama yapılır. Döllenme ve sonrasında embriyonun rahime yerleşmesi ile birlikte bebeğinizin vücudu oluşmaya başlar. Bebeğiniz hızlıca büyüyerek fasulye büyüklüğüne geldiğinde kalp atışıyla birlikte hareket başlar. Şimdi bu gizemli süreci hafta hafta takip edelim:
Tebrikler! Şimdi mucizeye tanık olacağınız süre 1. gebelik haftası ile başlıyor. 1 haftalık gebelik, yumurtanın büyümeye başladığı ilk önemdir. Adet kanaması sonrasında yumurtalıklar arasından seçilen yumurtalar büyümeye başlar. İçlerinden çoğunlukla biri nadirde olsa iki tanesi folikül olarak 1 hafta boyunca büyür.
Trimester nedir?
Gebelik boyunca her 3 aylık dönem bir trimester olarak adlandırılır. 1. trimester döneminde (ilk 3 ay) çok fazla hormonal değişiklik meydana gelir. 1. trimesterdeki en büyük değişim adetin kesilmesidir. özellikle ilk haftada kasık ağrıları görülür.
3 haftalık gebelik, implantasyon (yerleşme; nidasyon) endometrium (rahim iç duvarı) içine yerleşen bölünmüş hücre yumağı (morula) çok hızlı çoğalarak bebeği oluşturmaya başlar ve gebelik hormonu (hCG) üretilmeye başlar. Blastokistin farklı katmanlar dan oluşan hücreleri vardır. Dış kısmına ektoderm denir ve bu katmandan sinir sistemi ve beyin gelişimi başlar. Orta katmana mesoderm denir ve bu katmandan kalp, damarlar, kaslar ve kemikler oluşur. En iç tabakaya endoderm denir ve bu katmandan solunum ve sindirim sistemi gelişir. Blastokistin dış katmanı olan korionik villi tabakasından plasenta (eş, ekene) gelişir.
İmplantasyon ile birlikte hCG üretimi de başlar ve beklenen adet tarihine yaklaşık bir hafta kala gebelik testi pozitif çıkar.
Hala gebelik ile ilgili anne adayında hiçbir belirti olmaz. Çoğunlukla gebeliğin ilk belirtisi bir hafta sonra beklenen adet tarihinin gecikmesi olacaktır.
4 haftalık gebelik, adet olması gerekirken gecikme olur. İdrarda gebelik testi pozitif çıkar. Bazı kadınlar 3. haftanın sonları ve 4. haftanın başlarından itibaren gebelik testi pozitif olmadan da erken gebelik bulgularını hissedebilir.
Bu bulgular: ağrılı ve şiş göğüsler, yorgunluk, sık idrara çıkma, bulantı kusma, vücut ısısı artışı, lekelenme ve kanama.
Gebelik testimiz pozitif olduğunda ya da planlı gebelik isteği olduğunda bebeğin ve kendi sağlığınız için folik asit almaya sağlıklı beslenmeye ve gebelik takibi için testleri yaptırmaya başlamamız gerekir.
5 haftalık gebelik, bebeğiniz hızlı büyür. Artık susam tanesi büyüklüğünde olup yaklaşık 2mm boyutuna gelir ve embriyo olarak adlandırılır. Embriyo amniyotik kese içinde olup etrafındaki sıvı onu korur. Spinal kord nöral tüp olarak adlandırılır ve oluşmaya başlar. Bebeğin kafası vücuda göre oldukça büyük olup yüz ve beyin erken dönemde oluşur.
Dolaşım sistemi çalışmaya başlar ve çok zayıf kalp atışları görülür. Damarlar ve umbilikal kord oluşur.
Bu haftada çoğu kadın gebe olup olmadığını merak etmeye başlar. Erken dönem gebelik bulgularına ek olarak gebeliğe bağlı kasık ağrıları olabilir. Göğüsler daha büyük hale gelir, halsizlik hissedilir. Bazı kadınlarda bulantı, daha sık tuvalete gitme ihtiyacı başlar.
Gebelik kesesi ve kalp atışı ultrason ile görülebilir. Normal bir gebelik olup olmadığı ve ilk gebelik testleri için uygun zaman gelmiştir.
6 haftalık gebelik, bebeğiniz çok hızlı büyür ve 6 hafta sonunda büyüklüğü ikiye katlanarak 4 mm olur. Bebeğimiz mercimek büyüklüğüne gelir. Kurbağa yavrusu gibi şekil alıp büyük bir baş ve uzun bir kuyruğu olur. Burnu, ağzı ve kulakları şekillenmeye ve bağırsak ve beyin gelişmeye başlar. Kollar ve bacaklar tomurcuklanır. Kalp dakikada 100-160 atım yapar. Sırtta omurlar belirgin hale gelir. Umbilikal kord bebeğin karın bölgesine yapışır.
Hala gebe olduğunuzun farkında değilseniz adet gecikmesi iyice belirgin hale gelmiştir. Yorgunluk, bulantı ve bazen kusma belirgin hale gelir. Henüz başlanmamışsa gebelik takibi ve ultrason yaptırmanın zamanı geldi.
Şikâyetler için gerekirse ilaç kullanılabilir. Hafif egzersizler daha iyi hissetmeye yardımcı olur.
Ruhsal durumunuz değişiklik göstermeye başlar. Hormonların etkisi ile bir an neşeli biraz sonra sıkıntılı hissedersiniz. Lekelenmeler normal olabilir. Ancak düşük ve dış gebelik ihtimali nedeniyle mutlaka muayene olmanız gerekir.
7 haftalık gebelik, bebeğinizin büyüklüğü geçen haftaya göre 2 katına çıkar. Büyüklüğü 1 cm’ye ulaşır. El ve ayaklar vücuttan çıkan küçük kanatlar gibidir. Beyin hızlıca büyür ve vücuttan büyüktür. Gözler büyük, geniş alın ve kulak çıkıntıları oluşur. Burun kanatları, dudaklar görülmeye başlarken mide, bağırsak ve böbrek gibi iç organlar da gelişir. Bebeğimiz yaban mersini büyüklüğüne gelir. Bebeğin kalp hızı dakikada 150-180 atım olur. Bebek amniyotik kese içinde sıvı dolu bir ortam içindedir. Plasenta anne ile bebek arasındaki besin, oksijen ve atık maddelerin alışverişine başlar.
Hormon seviyesi yükselir; duygusal değişiklikler, rahatsızlık ve ruh hali değişiklikleri artar. Yorgunluk hissi artar. Göğüslerde hassasiyet daha fazlalaşır ve büyür. Kabızlık görülebilir. Daha fazla sıvı ve lifli yiyecekler sorunu çözmede fayda sağlar.
8 haftalık gebelik, siz hissetmeseniz de bebeğiniz hareket etmeye başlar. Bebeğimiz 1,3 cm olup fasulye tanesi büyüklüğüne ulaşır. Kurbağa yavrusu görünümü devam eder ancak kuyruk kısmı daha kısalır ve sonra kaybolur. Gözler ve burun belirgin hale gelir, içkulak ve dil gelişir, üst çene ile birlikte ağzın üst kısmı yani damak oluşur. Göz kapağı gözü kapatacak büyüklüğe gelir. Cinsel organlar gelişir ancak kız ya da erkek olduğunu henüz tespit edemeyiz.
Rahim tenis topu büyüklüğünü geçer. Mesaneye fazla baskı yaptığı için tuvalete sık gitme ihtiyacı doğar. Bulantının en yoğun hissedildiği haftadayız. Diş etlerinde hassasiyet ve kanama başlayabilir. İlk üç ay bitince diş hekimi kontrolüne gitmek gerekir.
9 haftalık gebelik, bebek çok hızlı büyümeyerek 2 cm boyutuna ulaşır ve yerfıstığı büyüklüğüne gelir. Kalbin 4 odacığa bölünmesi tamamlanır. Bebeğin şekli artık daha fazla belirgin olur. Gözleri kapalı, yüz şekilleri belirgin, ağız ve dil, iç kulak oluşur. Karaciğer kan hücreleri yapmaya başlar. Kemikler oluşur, el ve ayak parmakları oluşur.
Görüntünüz hala gebe gibi değildir ama siz bütün değişikliklerin farkındasınızdır. Kilo alımı başlar. Bu dönemde önemli iki kişi için değil sadece normal beslenmeye devam etmeniz önemlidir. Fazla kilo almanın hem size hem bebeğinize faydası olmaz. Gebelik hormonları yüzünden cilt daha yağlı hale gelir. Fazla su tüketmek cilt yağlılığını azaltmada fayda sağlar.
Bulantı ve kusma hala yoğun olabilir. Baş ağrısı görülebilir. Doktorunuzun kontrolünde ham bulantı hem de baş ağrısı için ilaç kullanılabilir. İdrar yolu şikâyetleri fazlalaşabilir. Eğer enfeksiyon nedeniyle yine ilaç kullanılabilir.
10 haftalık gebelik, embriyo gelişimi tamamlanır. Artık fetal dönem başlar. Bebeğimiz 3,5 cm boyutunda, 8 gr ağırlığında olup kuru erik boyutuna gelir. Fetal dönemde organlar ve vücut hızlıca büyür ve olgunlaşır. Cilt hala yarı şeffaf görünümde ince kol ve bacaklar kıvrılabilir ve parmaklar belirgin olarak görülür. Çene kemiklerinde süt dişleri oluşur. Kuyruk görünümü kaybolur.
Rahim büyüklüğünüz greyfurt kadar olur. Hafif kilo alımı başlar. Karın ve kalça bölgesi genişler. Spora başlamak gerekir. En ideal yüzme ve yürüme.
11 haftalık gebelik, bebeğimiz artık tamamen oluştu. Kaslar ve sinirler beraber çalışmaya başladığı için tekme atar, gerilir, hıçkırır ellerini yumruk yapar ancak bunların hiçbirini hissetmezsiniz. Bebeğiniz 4,5 cm büyüklüğünde incir kadar olur. Bebeğin başı vücut büyüklüğü kadardır. Kemikler sertleşmeye başlar. Parmak izi oluşur.
Tarama testlerine karar verme zamanı gelmiştir. Detaylı ultrason muayenesi sonrasında ikili tarama testi ya da fetal DNA testi (non-invasive prenatal test; NIPT) için karar verip 11-13 hafta arasında yaptırmamız gerekir. Ailesinde ve daha önceki gebeliklerinde genetik sorunları olanları mutlaka daha detaylı araştırılması gerekir.
Bulantı ve kusma azalır, kendinizi daha iyi hissedersiniz. Ancak kabızlık ve mide yanmaları başlayabilir. Süt, yoğurt, peynir gibi kalsiyum içeren yiyecekleri fazlalaştırıp düzenli egzersiz yapmaya devam etmemiz gerekir.
12 haftalık gebelik, bebeğiniz 6 cm uzunluğunda, 18 gr ve küçük limon büyüklüğündedir. Refleksleri başlar, parmaklar açılır kapanır, ayaklar bükülür ve ağızda emme hareketleri başlar. Baş gövdenin yarısı büyüklüğündedir. Bağırsaklar hızlı büyür, böbrekler idrar üretmeye ve bebek amniyotik sıvı yutmaya başlar.
Rahminiz karından hissedilecek büyüklüğe gelir. Rahim yukarı doğru geldiği için idrar torbasına baskı azalır, bulantı ve kusma azalır ve daha rahat bir döneme girilir. Reflü olma ihtimali başlayacağı için yemek sonrası hemen uzanmamalı. Vajinal akıntıda da artış olur. Ciltte renk koyulaşması başlar. Yüzde koyu noktalar ve çiller oluşur ve buna kloazma gravidarum (gebelik maskesi) denir Göbekten pubik bölgeye doğru linea nigra adı verilen koyu çizgi oluşmaya başlar. Rutin muayene zamanı. Tarama testi için karar verilmiş olmalı.
13 haftalık gebelik, ilk trimesterin son haftası. Bebeğin parmak izi oluşur. Uygun pozisyon olursa cinsiyet görülebilir. Bebeğiniz bezelye kabuğu kadar yaklaşık 7.5 cm ve 30 gr olur. Ses telleri gelişmeye başlar.
Daha mutlu hisseder ve cinsel istekte artış olur. Memede klostrum (doğumda gelen ilk süt) oluşumu başlar. Artık düşük ihtimali çok azalır. Sabah bulantıları kaybolur ve yorgunluk azalır.
14 haftalık gebelik, bebeğimiz 45 gr ağırlığında ve yaklaşık 11 cm olmuştur. Yüz çok daha belirgin hale gelir ve yüz kaslarını kullanma başlar. Tırnaklar oluşmaya başlar. Ultrasonda emme hareketi çok rahat görülür. Laguna denen tüyler oluşmaya başlar.
Artık kendinizi daha iyi hisseder ve daha hareketli hale gelirsiniz. Bu dönemde karında büyümeniz olmasa gebe olduğunuzu bile hissetmeyebilirsiniz. Fazla kilo almamak için egzersiz yapmaya devam etmeniz gerekir.
15 haftalık gebelik, bebeğiniz baş-popo mesafesi 12 cm, yaklaşık 80 gr ağırlığında olup portakal büyüklüğüne gelmiştir. Göz kapakları hala kapalı ancak ışığa duyarlılık olur. Eğer karın bölgesine ışık tutarsak yönünü çevirir. Amniyotik sıvı solunum sistemini doldurarak akciğer gelişimine yardımcı olur.
Bu dönemde bazı gebelerde burun kanaması görülür. Bunun sebebi kan hacminin artışı ve damarlarda oluşan genişleme ve 2. trimesterde oluşan tansiyon düşmesidir.
16 haftalık gebelik, bebeğimiz 12,5 cm ve yaklaşık 110 gr ağırlığında ve küçük bir avakado kadar yer kaplar. Bacaklar daha gelişmiş ve bebeğin tekmeleri özellikle 2. gebeliği ve zayıf olanlarda hissedilebilir. İlk gebelikte 18-20 haftaya kadar bebek hareketleri hissedilmeyebilir. Kafa daha kolay yukarı kalkar. Kordon büyür, uzar ve daha kalın hale gelir 2 arter 1 ven ultrasonda rahatlıkla görülür.
Uterus simfiziz üstünden 4 parmak yukarıda hissedilir. Bu dönemde 3’lü veya 4’lü tarama testi yaptırılmalı (15-18 haftalar arası). Bacaklarda kramp ve variköz venler görülebilir.
17 haftalık gebelik, bebek eklemlerini ve iskelet sistemini kolayca hareket ettirir. Bebeğiniz turp büyüklüğünde yaklaşık 150 gr ve 13 cm gelir. İskelet sistemi yumuşak kıkırdaktan kemik yapısına dönmeye başlar.
Bel ve bacak ağrılarını azaltmak için yarım topuklu ayakkabılar giymek gerekir. Rüya görmede artış olur. Eğer amniyosentez gerekli ise en uygun zaman 17. hafta olup 15-19 hafta arasında yaptırılabilir.
18 haftalık gebelik, bebeğin sinirlerinde myelin kılıf oluşmaya başlar. Bağırsaklarda mekonyum oluşur. Kız bebeklerde tüpler oluşur. Erkek bebeklerde penis oldukça belirgin hale gelir. Bebeğiniz dolmalık biber büyüklüğünde 200 gr 14 cm olur. Bebeğimiz esneyebilir ve hıçkırabilir.
Kan basıncınız oldukça fazla düşer. Artık istirahat halindeyken sol yana yatmalı. Yatış veya oturur pozisyonda ayağa çok ani kalkmamak gerekir. İştahta çok fazla artış olur. Özellikle istirahat halinde bebek hareketleri hissedilmeye başlar. Bazı ilk gebeliklerde 21-22 haftaya kadar bebek hareketleri hissedilmeyebilir.
18-20 haftalık döneminde detaylı olarak ultrasonda kalp, beyin, omurlar, böbrekler gibi fiziksel gelişimi ve morfolojik görüntüsü detaylı olarak incelenir. Tarama testlerinde ve ultrason görüntülerinde anormallik tespit edilirse fetal DNA ve amniyosentez için karar verilir.
19 haftalık gebelik, bebeğin duyuları koklama, görme, dokunma, tat ve duyma gelişir. Sesinizi duyabilir. Bebeğinizin küçük bir muz büyüklüğünde 250 gr ve 15 cm olur. Bebeğin uyuma periyotları daha düzenli hale gelir. Günde toplam 18 saat uyuyup 6 saat hareket eder.
Cildinizde değişiklikler başlar. Meme ucunda dudaklarda, yanakta koyulaşmalar başlar ve buna gebelik maskesi denir. Doğumdan sonra bu lekeler azalır. Güneş kremi kullanmak bu lekeleri azaltır. Uterus’un sağa sola hareketinde oluşan gerilme nedeniyle dolayı round ligament ağrısı hissedilir. Depresyon ve kaygı bozulması hissedilirse mutlaka yardım alınmalı.
20 haftalık gebelik, bebeğiniz muz büyüklüğünde yaklaşık 320 gr ve 16 cm boyunda (bu haftaya kadar bebek boyu baş popo arası sonrasında baş topuk arası ölçülür). Bebeğimiz daha fazla yutmaya ve daha çok mekonyum üretmeye başlar. Kemik iliğinden kan yapımı başlar. Bebeğin cildi verniks denen bir madde ile kaplanarak amniyotik sıvıdan zarar görmesi engellenir.
Gebeliğin yarısı bitti. Uterus artık göbek hizasına gelir. Uterus karın boşluğunda daha çok yer kapladığı için bağırsaklar yukarı doğru çıkarak akciğer ve kalbe daha az yer kalmasına neden olur. Özellikle yattığımız zaman nefes darlığı hissedilmeye başlanabilir. Demir ve diğer minerallere daha çok ihtiyacınız var.
21 haftalık gebelik, artık bebeğin hareketler iyice belirgin hale gelir. Kaşlar ve dudaklar iyice belirgin olur. Bebeğiniz iri havuç büyüklüğünde, yaklaşık 390 gr ve 24 cm olur. Eller ve ayakların büyüklükleri vücudun diğer taraflarına oranı daha uygun hale gelir.
Varisler oluşmaya başlayabilir. Mümkün olduğunca istirahat halinde ayakları yukarı kaldırmak gerekli. Mideye baskıdan dolayı yanma ve hazımsızlık başlar. Yanma çok fazla ise mutlaka preeklampsi açısından değerlendirilmeli.
Seyahat için 2. trimester (ikinci 3 aylık dönem) oldukça uygun. 32. haftaya kadar gezmek ve uçak ile seyahatte normal gebeliklerde sorun olmaz. Derin ven trombozu olmaması için seyahatlerde sık sık mola verilip hareket etmek önemli.
22 haftalık gebelik, bebeğimiz yeni doğanın minik kopyası halini aldı. Gözler oluştu fakat iris hala renkli değil. İnce tüyler (laguna) cildi kaplar. Pankreas hormon üretimine başlar. Bebeğiniz kabak büyüklüğünde, yaklaşık 450 gr ve 26 cm boyunda. Sürekli hareket halinde ve pozisyon değiştirir.
Cilt değişiklikleriniz artmaya devam eder. Kalça, karın ve göğüste selülitler oluşmaya başlar. Ciltte kaşıntı olabilir. Nemlendirici kremler kullanılabilir. Duşlar ılık olmalı, çok sıcak duş kaşıntıyı arttırır.
23 haftalık gebelik, bebeğin kulakları daha iyi duymaya başlar. Akciğer solunuma hazır hale gelmek için sürfaktan üretmeye başlar. Bebeğiniz mango büyüklüğünde, yaklaşık 500 gr ve 28 cm boyunda. Ciltteki tüyler (lanuga) daha koyu hale geldikleri için ultrasonda görülebilir. Bebek pankreası insülin üretmeye başlar.
Ayaklarınızda ödem oluşmaya başlar. Ayak bileklerinin yukarısında bacakların ön yüzünde ödem tehlike olması tehlike işaretidir. Çoğu gebe kan hacminin artışına bağlı olarak sıcak hissetmeye başlar. Bu dönemden sonrası hava sıcaklığının arttığı dönemlerse ince giyinip bol sıvı alınmalı.
24 haftalık gebelik, bebeğimiz hızla büyümeye devam eder. Bebeğiniz mısır büyüklüğünde, yaklaşık 600 gr olur. Bu dönemde erken doğan bebeklerin artık yaşama şansı vardır.
Bu haftadan itibaren 24-28. haftalar arasında gebelikte şeker hastalığı tespiti için şeker yükleme testi yapılır. Şeker yüksek olması akciğer gelişimini yavaşlatır. Şekere bağlı gelişe iri bebek normal doğum olasılığınızı azaltır. Şeker sorunu varsa diyete başlamak gerekli. Diyet ile düzelmiyorsa gestasyonel diyabet için insülin kullanılması gerekir.
25 haftalık gebelik, bebeğin cildindeki kırışıklıkların altı yağ dokusu ile dolmaya başlar ve cilt daha düzgün hale gelir. Saçlar çıkmaya başlar. Bebeğiniz şalgam büyüklüğünde, yaklaşık 700 gr ve 32 cm olur. Bebeğin göz kapakları ilk defa açılır. Beyin dalgaları düzenli hale gelir; duyar ve görebilir.
Rahim alt kaburgalar hizasına kadar büyür. Sizde de fazladan saç çıkmaya başlar. Ancak doğumdan sonra döküleceğini unutmayın. Bacak krampları artmaya başlar.
26 haftalık gebelik, nefes alıp verme hareketleri başlar ve amniyotik sıvı akciğerlerin içine girip çıkmaya başlar. Akciğer gelişimi devam eder. Eğer erken doğum olursa bebeğin bu haftadan sonra yoğun bakım ünitelerinde hayatta kalma oranı %80’lere varır. Erkek çocuklarda testisler iner. Bebeğiniz taze soğan büyüklüğünde olup yaklaşık 900 gr ve 34 cm boyundadır.
Preeklampsi son haftalarda sorun olmasına rağmen bu haftadan itibaren dikkatli olmak gerekir. Ani şişlik (ödem), baş ağrısı, görme bulanıklığı, geçici görme kaybı, üst karın bölgesinde ağrı ve hassasiyet preeklampsi bulgularındandır. Uzun süreli yürüme, oturma, ayakta kalma sırt ağrılarını arttırır. Vücudun ağırlık merkezi öne kaydığı için yürüyüş değişir. Bel ve bacak ağrılarını azaltmak için bacak ve bel kaslarının gerilimini yarım topuklu ayakkabı ve evde yarım topuklu terlik giyerek azaltabiliriz.
Bu haftadan itibaren Braxton Hicks kasılmaları yani yalancı doğum ağrıları başlar.
27 haftalık gebelik, bebekte periyodik uyku ve uyanıklık dönemleri başlar. Akciğer büyümesi son halini alır ancak henüz dışarıda nefes alıp verecek olgunlukta değildir. Bebeğiniz karnabahar büyüklüğünde, 1000 gr ve 36 cm boyundadır. Kas gelişimi tamamlanıp vücut oranları uygun hale gelmesine rağmen hala oldukça zayıftır. Parmaklarını emmeye başlar.
2. trimester bitiyor. Sırt ağrıları, bacak krampları sıklaşır. Ciltte koyulaşma artar ve kaşıntılar olabilir. Kilo alımı bu haftadan itibaren daha hızlı olabileceği için spor ve diyet daha önemli hale gelir.
Eğer yapılmamışsa boğmaca aşısının zamanı.
28 haftalık gebelik, bebeğin görüşü kuvvetlenir. Dışarıdan gelen ışığı algılar ve gözlerini kırpar. Hızlıca kilo almaya başlar. Bebeğinizin yaklaşık 1200 gr ve 37 cm boyundadır.
Eğer kan uyuşmazlığı varsa gerekli olan testi yaptırdıktan sonra bebeğinizin kanının Rh(+) olma ihtimaline nedeniyle kan uyuşmazlığı iğnesini yaptırmalısınız.
Gebeliğe bağlı sırt ağrıları, bacak krampları, yanma, hazımsızlık, el ve ayaklarda şişme gibi şikâyetler artmaya başlar. Artık alyans ve yüzük takmamak gerekir. Uykuda nefes darlığı gelişirse yastık sayısını arttırmakta fayda var.
29 haftalık gebelik, kas ve akciğerler olgunlaşmaya devam ediyor. Kafa gelişen beyin sığabilsin diye daha büyük hale geliyor. Bebeğiniz bal kabağı büyüklüğünde yaklaşık 1350 gr ve 38 cm boyunda.
Gereken ihtiyaçları karşılamak için daha fazla protein, c vitamini, folik asit ve demire ve kemik gelişimi için kalsiyuma ihtiyaç var. Uterusun baskısı nedeniyle bu dönemde mide yanmaları, gaz ve kabızlık artmaya başlar ve hemoroit görülebilir. Yüksek lifli gıdalar, fazla sıvı tüketilmeli ve düzenli egzersiz yapılmalı.
30 haftalık gebelik, bebeğin etrafında yaklaşık 100 ml amniyotik sıvı var. Lanugo adını verdiğimiz ince tüyler kaybolup kafada saç çıkmaya başlar. Bebeğiniz lahana büyüklüğünde, yaklaşık 1500 gr ve 40 cm boyunda.
Kendinizi biraz yorgun hisseder ve uyku sorunları yaşamaya başlarsınız. Hormonların etkisi ile eklemlerde gevşeme ve ruhsal değişiklikler (anksiyete ve depresyon) ortaya çıkmaya başlayabilir. Artan bel ağrıları nedeniyle gece uykuda bacak arasına fazladan yastık ile desteklemek şikayeti azaltır.
31 haftalık gebelik, bebek başını bir taraftan diğer tarafa dönebilir. Çok hareket etmesinden dolayı annede uykusuzluk olabilir. Bebeğiniz yaklaşık 1700 gr ve 41 cm boyunda. Bebeğin cilt altı yağ dokusu arttığı için ciltte pürüzsüz görüntü oluşur.
Yalancı doğum ağrıları (braxton hick kasılmaları) süreklilik kazanırsa erken doğum eylemi başlatabilir. Ağrılar sürekli olursa mutlaka doktorunuza haber verin.
32 haftalık gebelik, bebeğin ayak ve el tırnakları oluşur. Göz gri renk alır ve göz rengi doğumdan sonra değişir. Bebeğiniz yaklaşık 1900 gr ve 42 cm boyunda. Çoğu bebek artık makat pozisyonundan baş pozisyonuna dönmüş olur ve bu pozisyon nadiren değişir.
Uterus artık diyafram ve mideye baskı yaptığı için nefes darlığı ve mide yanması şikâyetleri artar. Amniyotik sıvı artışı ve rahmin hızlı büyümesi kasık ve kalçada ağrı artışına neden olur. Erken doğum riski için kanama, lekelenme, ağrılı ve ağrısız düzenli kasılma, su gelmesi, uzun süre bebeğin hareketini hissetmeme gibi şikayetler olursa hemen muayene olunması gerekir. Uterus artık diyafram ve mideye baskı yaptığı için nefes darlığı ve mide yanması şikâyetleri artar. Sırt ağrılarında artış olur. Gece yatarken yastığınızı yükseltmeniz gerekir.
33 haftalık gebelik, bebeğimizin iskelet kemiklerinde sertleşme olur ancak kafa kemikleri birleşmez. Doğumda kemikler birbirine yaklaşarak alan daraltır ve doğum daha kolay olur. Bebeğin beyin ve sinir sistemi geliştiği için emme ve yutma refleksi tam olarak gelişir. Bebeğinizin ananas büyüklüğünde olup yaklaşık kilosu 2100 gr ve boyu 43 cm olur. Karaciğerinde demir depolamaya başlar. Bu demiri doğumdan 6 ay sonra kullanmaya başlar.
Ödem ve kilo artışına bağlı sinir sıkışması nedeniyle el ayak ve bileklerde karıncalanma ve hissizlik olabilir. Bebeğin hareket tarzı ve zamanı artık belirgin hale gelir. Eğer hareket hissedilmezse bu acil durum olduğunu gösterir.
34 haftalık gebelik, bebeğin yağ dokusu eğer doğum olursa ısı kontrolünü yapacak düzeye gelmiştir. Eğer erken doğum olursa bu haftadan itibaren çok sorun olmadan yaşayabilir. Bebeğiniz kavun kadar olup yaklaşık kilosu 2400 gr ve boyu 44 cm.
Yorgunluk yeniden sorun olmaya ve duygusal dengesizlikler artmaya başlar. Ağrılar ve uykusuzluk belirgin hale gelmeye başlar. Bacaklardaki gerilmeye bağlı bacak ağrılarında artış olur.
35 haftalık gebelik, böbrekler tamamen gelişti. Günde yaklaşık 1 litre amniyotik sıvı yutup idrar yapabilir. Karaciğer bazı atık maddeleri yok edecek duruma geldi. Birçok temel fiziksel gelişim tamamlandı. Bebeğiniz büyük kavun kadar ve yaklaşık kilosu 2500 gr, boyu 45 cm
Karnınız iyice büyüdü. Özellikle sağ tarafta kaburgalar baskı artar. Sol tarafta mide olduğu için kaburgalara büyüyen uterusun baskı yapması zor olur. Bu haftadan itibaren doğum şeklini planlamak gerekir. Riskli gebelik varsa kontrollerin sıklığı doktorun planlamasına göre arttırılır.
36 haftalık gebelik, bebeğin vücudundaki tüylerin çoğu dökülür ve cilt verniks kazosa ile kaplanır. Bebeğiniz kilosu 2800 gr ve boyu 46 cm. bu hafta sonunda bebeğimiz miadına gelmiş olup doğum her an olabilir. Akciğer ve sindirim sistemi gelişimini tamamlar.
Doğumdan önceki 1-2 hafta önce uterusun tepe noktasının aşağıya inmesi nedeniyle nefes almada rahatlama olabilir. Bu inme nefes almanızda rahatlama sağlarken aşağıya olan baskı nedeniyle yürümenizi zorlaştırabilir, daha sık idrara gitme ihtiyacı olur. Braxton hick kasılmaları gittikçe daha sık ve daha kuvvetli olmaya başlar.
37 haftalık gebelik, bebeğiniz 3000 gr ve 47 cm büyüklüğünde. Bebeğimiz artık doğum büyüklüğüne ulaştı. Bağırsakları mekonyum ile dolu. Doğumdan önce mekonyumun amniyotik sıvıya karışması doğum sonrası solunum sıkıntısına sebep olabilir.
Doğum zamanı gelmiş olsa bile planlı sezaryen yapılacaksa 38. haftaya kadar beklemek gerekir. Vajinal doğuma uygun olup olmadığını anlamak için pelvik muayene ile pelvis açıklığı kontrol edilir. Açıklık normal değilse veya bebeğin pozisyonu vajinal doğum için uygun değilse sezaryen planı yapılır. Kasılmalarla birlikte vajinal akıntıda artış başlar. Bebek hareketlerini takip etmeniz gerekir.
Çalışanlar için doğum öncesi zorunlu izne ayrılma zamanı geldi.
38 haftalık gebelik, bebeğin organları tamamen gelişti. Artık dışarı hayata hazırız. Bebeğiniz 3300 gr ve 49 cm.
Bundan sonraki en büyük sıkıntımız beklemek. Bütün anne adayları hemen doğum yapacağını düşünür. Nişan gelmesi doğumun ön habercisidir. Doğum ağrıları düzenli ve gittikçe hem şiddeti hem de sıklığı artan ağrılardır.
Ayak bileklerindeki şişlikler iyice artar. Preeklampsiye tekrar dikkat etmek gerekir.
39 haftalık gebelik, erkek bebekler kızlara göre biraz daha ağır olurlar. Bebeğiniz 3700 gr ve 50 cm.
Normal doğum beklenirken bebek hareketleri iyi takip edilmeli ve kontroller aksatılmamalı. Ölçümler iri bebek olduğunu gösterirse (4000 gr üzeri) vajinal doğumu beklemek yerine sezaryen planı yapmak gerekir.
40 haftalık gebelik, kilo tahmini yapmak artık zor. Bebeğiniz 4000 grama yaklaşır ve 51 cm boyuna gelir. Eğer vajinal doğum şartları uygun ve bekleyeceksek 3 günde bir biyofizik profil bakılmalı.
Doğum sonrası bebeğimize yapılması gerekenleri hatırlarsak: