Endometriozis nedir?

Endometriozis, normalde rahim içinde bulunan rahim iç dokusunun rahim dışında vücudun herhangi bir yerinde özellikle karın iç boşluğunda gelişip büyümesidir. Ağrılı bir süreçtir.  Endometriozis genelde yumurtalıklar, tüpler, rahmin karın içinde kalan dış yüzeyi ve pelvis içindeki karın iç boşluğunda olmasına rağmen beyin de dahil birçok organda görülebilir.

Endometriozis kadınların yumurtalıklarını tutar ve buna bağlı olarak kist oluşur ise bu kiste çikolata kisti denir.  Rahim dışında büyüyen doku adet döneminde olduğu gibi karın içinde kanamalara neden olabilir.

Endometriozis neden olur?

Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte bazı varsayımlar vardır. Adet kanaması ile birlikte bir miktar kanın tüpler aracılığı ile karın iç boşluğuna dökülmesiyle ve canlı endometrium hücrelerininde burada tutunup çoğalarak hastalığa sebep olmasıdır. Ancak bu oluşum dışında başka teoriler de bulunmaktadır. Bunlar:

Retrograd menstrüasyon

Retrograd menstrüasyonda, endometrial hücreleri içeren menstrüel kan, vücudun dışına çıkmak yerine fallop tüplerinden pelvik boşluğa geri akar. Bu hücreler, her adet döngüsü süresince büyüyüp kalınlaşmaya ve kanamaya devam ettikleri pelvik organların duvarına ve yüzeyine yapışır.

Embriyonik hücre dönüşümü

Östrojen hormonunun etkisiyle embriyojenik dönemde değişime uğramayan hücreler ergenlik döneminde endometrial hücrelere dönüşür.

Cerrahi skar implantasyonu

Histerektomi veya sezaryen gibi bir ameliyat sonrası endometriyal hücreler cerrahi kesilere yapışabilir.

Bağışıklık sistemi (İmmün sistem) bozukluğu

Vücut uterus dışında büyüyen endometriyal benzeri dokuyu tanımasını ve yok etmesini engelleyebilir.

Periton hücrede değişim

Hormonların ve immünolojik faktörlerin etkisi ile karın boşluğu içindeki karın zarı hücresinin endometrium hücresine dönüşmesi.

Endometriozisin belirtileri

Endometriozis genelde kasık ağrısına sebep olur ve hamile kalmayı güçleştirir. Ağrı özellikle adet döneminde ya da sürekli olabilir. Ayrıca cinsel ilişki esnasında ağrı olması endometriozisi olan kadınlarda sıkça yaşanan bir durumdur. Bazı kadınlarda tuvalet ihtiyacı sırasında ağrı ortaya çıkabilir. Ayrıca endometriozisi olan bazı kadınlarda bu şikayetler olmayadabilir.

Endometriozis varlığında hamile kalmak zorlaşır. Hamileliğin zor geçmesinin sebebi endometriozise bağlı karın içi yapışıklıklardır. Özellikle tüpleri ve yumurtalıkları içine alan yapışıklığın varlığında gebelik oluşma ihtimali daha da azalmaktadır.

Endometriozis teşhisi nasıl konulur?

Endometriozis teşhisi için özel bir muayene bulgusu veya bir test yoktur. Endometriozisin mutlak tanısı için laparoskopi (göbek deliğinden küçük bir kesi ile karın boşluğuna gönderilen kamera yardımıyla inceleme) yapılması gerekir. Laparoskopi sırasında endometriozis alanları tespit edilirse, aynı anda tedavi de gerçekleştirilir.

Endometriozis tedavisi İstanbul

Endometriozis tedavisinde şikayete yönelik tedavi planlaması yapılır. Asıl şikayet ağrıysa, genelde ilaç tedavisi uygulanır. Ama şikayet hamile kalamamak ise cerrahi tedavi yapılır.

Endometriozis ağrı tedavisi: Ağrı kesici, doğum kontrol hapları veya hormon içeren ilaçlar ya da hormonlu spiral (Mirena) kullanılır. Ayrıca adetin kesilmesine ve geçici menopoz oluşmasına neden olan ilaçlar da kullanılabilir. Hamile kalmak planlanıyorsa ilaç tedavisi uygun değildir. Çünkü bu ilaçlar hamileliği engellemektedir. Bu yüzden gebelik planlaması yapan hastalar tedavi için cerrahi tedavi önerilmektedir.

Endometriozis cerrahi tedavi: Laparoskopi yöntemiyle karın içinde endometriozis dokusu tespit edilir ve ilişkili dokunun çıkarılır. Eğer ağrı çok şiddetli ise ve hastanında çocuk beklentisi yok ise rahim ve yumurtalıkların alınması çözüm olabilir. Ancak bu cerrahi işlem sadece belirli şartlarda uygulanmalıdır.